Czy nikotyna jest szkodliwa? Czy po rzuceniu palenia przytyję? Czy uzależnię się od substytutu nikotyny? Istnieje wiele wątpliwości dotyczących nikotyny, rzucania palenia i nikotynowej terapii zastępczej. Ponieważ rzucanie palenia jest wystarczająco trudne, wolimy przedstawić Ci fakty i mity na jej temat.
Fakt na temat nikotyny
Ograniczenie spożycia papierosów przynosi duże korzyści zdrowotne
Wielu palaczy przecenia korzyści zdrowotne wynikające z ograniczenia spożycia papierosów. Dlatego starają się raczej ograniczyć spożycie tytoniu niż całkowicie zaprzestać palenia. Faktem jest, że redukcja zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego rzucenia palenia w dłuższej perspektywie. Jednak palenie, niezależnie od tego czy 3 czy 15 papierosów, jest szkodliwe dla człowieka. W przeciwieństwie do rzucenia palenia, przy redukcji nie obserwuje się zmniejszenia ryzyka śmiertelności.
Ograniczenie spożycia papierosów przynosi korzyści zdrowotne tylko wtedy, gdy w dalszej kolejności następuje zaprzestanie palenia.
Mity na temat nikotyny
Wokół palenia papierosów i nikotyny pojawiło się mnóstwo faktów, ale również mitów. Większość z nich jest oczywistą nieprawdą, ale istnieją również mity, które posiadają w sobie ziarno prawdy. Poniżej przedstawimy Ci mity na temat pepierosów i rozwiejemy wszelkie wątpliwości dotyczące tego, jaki nikotyna ma wpływ na człowieka.
Mit: Nikotyna jest rakotwórcza
Fałsz! Według obecnej wiedzy naukowej nikotyna nie jest rakotwórcza. Spośród ponad 4800 składników papierosa, 90 jest podejrzewanych o działanie rakotwórcze.
Główną przyczyną raka płuc i innych rodzajów nowotworów są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i nitrozoaminy, które wchłaniają się do organizmu wraz z dymem papierosowym.
Mit: Nikotyna powoduje inne choroby związane z paleniem
Fałsz. Wiadomo, że papierosy powodują raka, przewlekłą chorobę płuc, choroby serca i inne zaburzenia, ale przyczyną, według obecnej wiedzy, nie jest nikotyna.
Za szkodliwe konsekwencje odpowiadają raczej niezliczone toksyny zawarte w dymie papierosowym. Innymi słowy, metoda dostarczania, a nie sama nikotyna, powoduje większość chorób związanych z dymem tytoniowym.
Mit: Nikotyna jest uzależniająca
Prawda. To właśnie nikotyna, podczas palenia, jest szczególnie uzależniająca. Organizm palacza przyzwyczaja się do stałego poziomu nikotyny we krwi lub do dawek nikotyny w określonych godzinach.
Kiedy papierosy nie są już palone, organizm bije na alarm w postaci objawów odstawienia. Dlatego też nikotyna jest odpowiedzialna za istniejący głód palenia i powód, dla którego wielu palaczy naraża się wielokrotnie na działanie toksycznych substancji zawartych w dymie papierosowym.
Mit: Produkty zastępujące nikotynę są uzależniające
Fałsz. Produkty zastępujące nikotynę, prawdopodobnie nie powodują efektu odurzającego. Wynika to ze sposobu wchłaniania nikotyny: nikotyna wdychana przez dym tytoniowy wywołuje w mózgu „kopa” w ciągu kilku sekund. Wdychanie nikotyny daje więc szybszy efekt niż zastrzyk.
Często wystarczy zaledwie kilka papierosów, aby uzależnić użytkownika. We wszystkich produktach nikotynowych wchłanianie nikotyny jest znacznie wolniejsze, co oznacza, że nie jest wywoływany „kop” jak przy normalnym paleniu papierosów. Niemniej jednak pozytywny efekt pozostaje: palacz zostaje uwolniony od fizycznej chęci sięgnięcia po papierosa.
Jak to jest możliwe, dowiesz się dokładnie w rozdziale poświęconym nikotynowej terapii zastępczej. Przedawkowanie nie jest możliwe, jeśli przestrzega się instrukcji stosowania.
Mit: Nikotynowa terapia zastępcza jest równie niebezpieczna jak samo palenie
Fałsz! Nikotyna zawarta w nikotynowych produktach zastępczych jest wytwarzana za pomocą regulowanych metod farmaceutycznych. Guma nikotynowa i plastry nikotynowe nie zawierają szkodliwych substancji znajdujących się w dymie papierosowym. Nie niosą więc ryzyka poważnych chorób związanych z paleniem papierosów.
Mit: Zastępcze środki nikotynowe są droższe niż papierosy
Fałsz! Wielu palaczy nie zdaje sobie sprawy, ile pieniędzy wydaje na papierosy. Jeśli zsumują koszty za tydzień lub miesiąc, prawdopodobnie będą bardzo zaskoczeni. Nikotynowe produkty zastępcze rzeczywiście kosztują, ale celem nikotynowej terapii zastępczej jest stopniowe zmniejszanie ilości nikotyny. Koszty ponoszone są więc tylko w krótkim okresie – w dłuższej perspektywie oszczędzasz pieniądze. Nasz kalkulator papierosów powie Ci, ile pieniędzy możesz zaoszczędzić.
Mit: Nikotyna jest toksyczna
Prawda i fałsz! Nikotyna w zasadzie nie jest toksyczna w małych ilościach. Ponieważ palacze są zwykle przyzwyczajeni do dużych dawek, nie należy spodziewać się przedawkowania.
Osoby niepalące mogą reagować nudnościami podczas jej zażywania, a dla małych dzieci większe dawki nikotyny mogą być nawet śmiertelne.
Mit: Nikotyna powoduje żółte plamy na palcach i zębach
Fałsz! To nie nikotyna w papierosach, ale substancje smoliste powodują żółte plamy na palcach i zębach.
Mit: Nikotyna jest substancją stworzoną przez człowieka
Fałsz! Nikotyna jest substancją naturalnie występującą w tytoniu, pochodzącą z rośliny tytoniowej
Mit: Po rzuceniu palenia przybiera się na wadze
Prawda i fałsz! Prawdą jest, że wiele osób niepalących przybiera na wadze po rzuceniu palenia. Dzieje się tak za sprawą nikotyny, która wcześniej pobudzała metabolizm i hamowała apetyt.
Tu z pomocą przychodzą nikotynowe produkty zastępcze. Uwalniają one kontrolowane dawki nikotyny i pomagają rzucić palenie, jednocześnie kontrolując metabolizm i apetyt.
Ponadto, jako osoba niepaląca, często na początku jesz więcej, bo po pierwsze brakuje ci ruchu „z ręki do ręki”, a po drugie „mylisz” ochotę na papierosy z głodem. Aby temu przeciwdziałać, można przygotować małe zdrowe przekąski, takie jak paluszki warzywne czy owoce. Dowiedz się więcej na stronie Rzucanie palenia bez przybierania na wadze.
Mit: Palenie pomaga regulować stres
Nieprawda! Jest wręcz odwrotnie: palenie zwiększa napięcie wewnętrzne, bo zwiększa tętno. Jest to raczej działanie palacza, który oczekuje, że papieros rozładuje stres, który pojawia się pomiędzy dwoma papierosami.
Czyli palenie powoduje stres, który potem rzekomo łagodzi. Więcej na ten temat znajdziesz w części Rzucanie palenia: Korzyści.
Mit: Siła woli jest kluczowa w rzucaniu palenia
Prawda i fałsz! Motywacja jest ważna, jeśli chodzi o rzucanie palenia. Ale niestety same chęci rzadko prowadzą do sukcesu. Rzucenie papierosów bez pomocy za pierwszym razem udaje się tylko w 3 do 5 procent przypadków.
Obecnie uznaje się, że palenie jest uzależniające w dwóch znaczeniach: Oprócz aspektu psychologicznego, fizyczne uzależnienie od nikotyny i wynikające z niego odstawienie nikotyny sprawiają, że rzucenie palenia jest tak trudne. Dowiedz się więcej o problemach związanych z rzucaniem palenia.
